D
denizz
Yeni Üye
Ürolojik hastalıklarda, hasta şikayetleri ve nedenleri
Tüm hastalıklar da olduğu gibi ürolojik hastalıklarda da hasta şikayetlerini dinlemenin tanıdaki rolü büyüktür. Yeterli ve doğru bir öykü alınması hekimi daha kısa sürede tanıya yakınlaştıracaktır. Bu yüzden ürolojik şikayetlerin (semptomların) ürologlar tarafından iyi değerlendirilmesi ve süratle yorumlanması gerekmektedir.
Hastanın öyküsünü almak, bilgilenmek için kullanılan yöntemlere ve hekimin becerisine bağımlı bir sanattır. Bu sanata hastaların katkısı çok büyüktür. Doktora başvurduğunuzda o bölüm ile ilgili hangi şikayetlerin aktarılması gerektiğini bilmek önemlidir ve doktorunuzun size daha erken tanı koymasını sağlar.
Bu nedenle doktora başvurduğunuzda şikayetlerinizi hangi önem sırası ile vurgulamanız da önem arzetmektedir. Bu bölümdeki bilgiler genel sağlık bilgilerinin yanı sıra ürolojik hangi şikayetlerin olabileceği ve bunların hangi hastalıklarda görülebileceğini detaylarıyla açıklamaktadır.
Genel durum bozukluğunu araştırmada nelere dikkat edilmelidir?
Ateş ve kilo kaybı dikkatle araştırılmadır. Basit bir idrar kesesi iltihabı (sistit) ateşsiz iken böbrek etli dokusunu tutan iltihaplar (akut pyelonefrit) veya ani gelişen prostat ilthapları (prostatit) titremeyle birlikte 40 dereceye kadar çıkan ateşle seyreder .
Bazen böbrek kanseri yüksek ateşe eşlik eder . Kronik böbrek iltihaplanmalarında ise ateş görülmeyebilirken bu iltihabın olmadığı anlamına gelmez.
Kanserlerin ileri evrelerinde ya da klinik tabloya enfeksiyon eşlik ettiğinde kilo kaybı gözlenir. Ayrıca, kanserlerde, kronik iltihabi hastalıklarda ve böbrek yetmezliklerinde genel bir halsizlik , bitkinlik hali mevcuttur .
Ürolojik kökenli ağrılar nerden kaynaklanır?
Ürogenital sistem hastalıklarında lokal ve daha çok da yansımalı ağrılar gözlenmektedir . Lokal ağrı, hastalıklı organ bölgesinde veya yakınında hissedilir. Bu ağrı daha çok yanlarda, böğürde ve son kaburganın hemen altında hissedilir.
Yansımalı ağrılar ise organdan kaynaklanmasına rağmen organdan uzakta hissedilen ağrılardır. Örneğin üst idrar kanalındaki (üreterdeki) taşın ağrısı aynı taraf yumurtanın üzerinde (testiste) şiddetli ağrıya neden olur.
Böbrek ağrısı nerede hissedilir?
Tipik böbrek ağrısı böğür olarak isimlendirilen vücutta son kaburganın hemen altında yanlara doğru hissedilen künt ve sürekli ağrı şeklindedir.
Bu ağrı sıklıkla kaburga altından göbeğe doğru veya alt karın bölümüne doğru yayılır. Böbreğin etrafını saran zarın (kapsülünün) aniden gerilmesine neden olan hastalıklar bu tip ağrılara neden olabilir . Tıpkı akut iltihaplanmalar yada taşa bağlı tıkanıklıklarda bu ağrılar hissedilir.
Yalancı böbrek ağrısı nedir?
Tam olarak böbrek ağrısına uyan bölgede hissedilen ama aslında böbrekten kaynaklanmayan ağrıdır. Her gün binlerce hasta üroloji polikliniklerine yan ağrısı şikayeti ile başvurur ancak bunların bir kısmında böbrek ağrısı çıkmaz. Ağrıya sebep olan bu bölgedeki omurga kemiklerine yakın seyreden sinirlerin uyarılmasıdır. Tıpkı böbrek ağrısı gibi zannedilir.
Yalancı böbrek ağrısı, gerçek böbrek ağrısından nasıl ayırt edilir?
Aşağıdaki özelliklerden herhangi birisi var ise çoğunlukla ağrı böbrekten kaynaklanmıyordur:
- Pozisyonla değişiklik gösteriyorsa (eğilip doğrulmakla artıyor yada azalıyorsa)
- Ağrı bir ağır kaldırma sonrasında başladıysa
- Ağrı yüksekten düşme sonrasında başladıysa
- Ağrı çarpma sonucu başladıysa
- Kişi sabah uyandığında belinde bir sertlik varsa ve bu sertlik gün içerisinde giderek azalıyorsa
- Fiziksel zorlanmalarda ağrı şiddetleniyorsa
- Engebeli yolda araba kullanırken ağrı artıyorsa
- Belli pozisyonda artıyor, hastayı uykudan uyandırıyor ve pozisyon değiştirdiğinde ağrı kayboluyorsa
- Ağrı bel hareketlerinden etkileniyorsa
Üst idrar kanalı ağrısı (üreter) nerede hissedilir?
Bu ağrı daha çok taş düşürme sırasında hissedilmektedir. Taş kanalın üst bölümlerinde ise erkeklerde aynı taraf yumurtada, kadınlarda kadın yolunda hissedilir. Aşağı doğru ilerledikçe karın ön tarafına ve kasıklara doğru vuran bir ağrı hissedilmektedir. Bu ağrıyı yapan idrar kanalının içindeki taşı atmak için yapmış olduğu kasılmalardır.
Mesane (idrar torbası) ağrısı nerede hissedilir?
Ani idrar tıkanmalarında, iltihaplarda, idrar kesesi taşlarında, aşırı derecede gerilmiş mesane küçük karın olarak adlandırılan karın alt bölümünde kıvrandırıcı ağrıya neden olur.
Mesane ağrısının en sık görülen nedeni enfeksiyondur . Ağrı genellikle mesane üzerinde değil de alt idrar kanalının sonuna doğru (erkeklerde penisin ucuna doğru, kadınlarda kadın yoluna vuracak şekilde) hissedilir ve işemeyle alakalıdır.
Şiddetli mesane iltihaplanmalarında (sistitte) temel şikayet idrar yaptıktan sonra sonunda aşırı yanma hissedilmesi ve tam idrarını boşaltamama hissi şeklindedir.
Prostat ağrısı nerede hissedilir?
Prostatın doğrudan ağrıması nadirdir. Arasıra prostatın ani iltihaplanmalarında yumurta torbasının bitimi ile makat arasına uyan bölgede (perinede) veya makat (rektal) bölgesinde belli belirsiz bir rahatsızlık hissi ve dolgunluk hissedebilir.
Yumurta ağrısı (testis) nerede hissedilir?
Travma, enfeksiyon veya meni kanalının kendi etrafında dönmesi ve boğumlanmasına bağlı çok şiddetli yumurta ağrısı görülebilmektedir. Bu ağrı kasıklarda yada karın alt bölgesinde de hissedilebilir. Varikosel ağır egzersizlerden sonra testiste künt bir ağrıya neden olur. Bazen fıtıkta ilk şikayet testis ağrısı olabilir .
Ürolojik hastalıklarda mide barsak sorunları olur mu?
Ağrılı ya da ağrısız ürogenital sistem patolojilerine mide barsak şikayetleri eşlik eder. Bu daha çok karında ağrı ve şişkinlik, bulantı ve kusma şeklindedir.
Ürolojik ağrılar niçin başka bölüm hastalıkları ile karışır?
1. Böbrek-Barsak refleksi (Renointestinal reflex):
Böbrek dış zarından (kapsülünden) ya da böbrek havuzunun (böbrek pelvis) kaslarından gelen uyarılara bağlı olarak barsaklarda bulantı kusma tarzında tepkilerin oluşması
2. Organ komşulukları :
Sağ böbrek kalın barsak, karaciğer, ince barsağın bir bölümü, safra kesesi, pankreas ile komşu olduğu için bu bölgedeki hastalıklar ile karışır.
Sol böbrek kalın barsak, dalak, mide ve pankreas ile yakın komşulukta olduğu için bu organların ağrıları ve hastalıkları ile karışır.
3. Karın zarının (periton) uyarılması (irritasyonu):
Böbreklerin ön yüzleri periton denilen barsakları örten karın zarıyla örtülüdür. Bu nedenle böbrek iltihabına neden olan hastalıklar karın zarını uyararak tüm karında yaygın ağrı ve hassasiyete neden olabilirler
Tüm hastalıklar da olduğu gibi ürolojik hastalıklarda da hasta şikayetlerini dinlemenin tanıdaki rolü büyüktür. Yeterli ve doğru bir öykü alınması hekimi daha kısa sürede tanıya yakınlaştıracaktır. Bu yüzden ürolojik şikayetlerin (semptomların) ürologlar tarafından iyi değerlendirilmesi ve süratle yorumlanması gerekmektedir.
Hastanın öyküsünü almak, bilgilenmek için kullanılan yöntemlere ve hekimin becerisine bağımlı bir sanattır. Bu sanata hastaların katkısı çok büyüktür. Doktora başvurduğunuzda o bölüm ile ilgili hangi şikayetlerin aktarılması gerektiğini bilmek önemlidir ve doktorunuzun size daha erken tanı koymasını sağlar.
Bu nedenle doktora başvurduğunuzda şikayetlerinizi hangi önem sırası ile vurgulamanız da önem arzetmektedir. Bu bölümdeki bilgiler genel sağlık bilgilerinin yanı sıra ürolojik hangi şikayetlerin olabileceği ve bunların hangi hastalıklarda görülebileceğini detaylarıyla açıklamaktadır.
Genel durum bozukluğunu araştırmada nelere dikkat edilmelidir?
Ateş ve kilo kaybı dikkatle araştırılmadır. Basit bir idrar kesesi iltihabı (sistit) ateşsiz iken böbrek etli dokusunu tutan iltihaplar (akut pyelonefrit) veya ani gelişen prostat ilthapları (prostatit) titremeyle birlikte 40 dereceye kadar çıkan ateşle seyreder .
Bazen böbrek kanseri yüksek ateşe eşlik eder . Kronik böbrek iltihaplanmalarında ise ateş görülmeyebilirken bu iltihabın olmadığı anlamına gelmez.
Kanserlerin ileri evrelerinde ya da klinik tabloya enfeksiyon eşlik ettiğinde kilo kaybı gözlenir. Ayrıca, kanserlerde, kronik iltihabi hastalıklarda ve böbrek yetmezliklerinde genel bir halsizlik , bitkinlik hali mevcuttur .
Ürolojik kökenli ağrılar nerden kaynaklanır?
Ürogenital sistem hastalıklarında lokal ve daha çok da yansımalı ağrılar gözlenmektedir . Lokal ağrı, hastalıklı organ bölgesinde veya yakınında hissedilir. Bu ağrı daha çok yanlarda, böğürde ve son kaburganın hemen altında hissedilir.
Yansımalı ağrılar ise organdan kaynaklanmasına rağmen organdan uzakta hissedilen ağrılardır. Örneğin üst idrar kanalındaki (üreterdeki) taşın ağrısı aynı taraf yumurtanın üzerinde (testiste) şiddetli ağrıya neden olur.
Böbrek ağrısı nerede hissedilir?
Tipik böbrek ağrısı böğür olarak isimlendirilen vücutta son kaburganın hemen altında yanlara doğru hissedilen künt ve sürekli ağrı şeklindedir.
Bu ağrı sıklıkla kaburga altından göbeğe doğru veya alt karın bölümüne doğru yayılır. Böbreğin etrafını saran zarın (kapsülünün) aniden gerilmesine neden olan hastalıklar bu tip ağrılara neden olabilir . Tıpkı akut iltihaplanmalar yada taşa bağlı tıkanıklıklarda bu ağrılar hissedilir.
Yalancı böbrek ağrısı nedir?
Tam olarak böbrek ağrısına uyan bölgede hissedilen ama aslında böbrekten kaynaklanmayan ağrıdır. Her gün binlerce hasta üroloji polikliniklerine yan ağrısı şikayeti ile başvurur ancak bunların bir kısmında böbrek ağrısı çıkmaz. Ağrıya sebep olan bu bölgedeki omurga kemiklerine yakın seyreden sinirlerin uyarılmasıdır. Tıpkı böbrek ağrısı gibi zannedilir.
Yalancı böbrek ağrısı, gerçek böbrek ağrısından nasıl ayırt edilir?
Aşağıdaki özelliklerden herhangi birisi var ise çoğunlukla ağrı böbrekten kaynaklanmıyordur:
- Pozisyonla değişiklik gösteriyorsa (eğilip doğrulmakla artıyor yada azalıyorsa)
- Ağrı bir ağır kaldırma sonrasında başladıysa
- Ağrı yüksekten düşme sonrasında başladıysa
- Ağrı çarpma sonucu başladıysa
- Kişi sabah uyandığında belinde bir sertlik varsa ve bu sertlik gün içerisinde giderek azalıyorsa
- Fiziksel zorlanmalarda ağrı şiddetleniyorsa
- Engebeli yolda araba kullanırken ağrı artıyorsa
- Belli pozisyonda artıyor, hastayı uykudan uyandırıyor ve pozisyon değiştirdiğinde ağrı kayboluyorsa
- Ağrı bel hareketlerinden etkileniyorsa
Üst idrar kanalı ağrısı (üreter) nerede hissedilir?
Bu ağrı daha çok taş düşürme sırasında hissedilmektedir. Taş kanalın üst bölümlerinde ise erkeklerde aynı taraf yumurtada, kadınlarda kadın yolunda hissedilir. Aşağı doğru ilerledikçe karın ön tarafına ve kasıklara doğru vuran bir ağrı hissedilmektedir. Bu ağrıyı yapan idrar kanalının içindeki taşı atmak için yapmış olduğu kasılmalardır.
Mesane (idrar torbası) ağrısı nerede hissedilir?
Ani idrar tıkanmalarında, iltihaplarda, idrar kesesi taşlarında, aşırı derecede gerilmiş mesane küçük karın olarak adlandırılan karın alt bölümünde kıvrandırıcı ağrıya neden olur.
Mesane ağrısının en sık görülen nedeni enfeksiyondur . Ağrı genellikle mesane üzerinde değil de alt idrar kanalının sonuna doğru (erkeklerde penisin ucuna doğru, kadınlarda kadın yoluna vuracak şekilde) hissedilir ve işemeyle alakalıdır.
Şiddetli mesane iltihaplanmalarında (sistitte) temel şikayet idrar yaptıktan sonra sonunda aşırı yanma hissedilmesi ve tam idrarını boşaltamama hissi şeklindedir.
Prostat ağrısı nerede hissedilir?
Prostatın doğrudan ağrıması nadirdir. Arasıra prostatın ani iltihaplanmalarında yumurta torbasının bitimi ile makat arasına uyan bölgede (perinede) veya makat (rektal) bölgesinde belli belirsiz bir rahatsızlık hissi ve dolgunluk hissedebilir.
Yumurta ağrısı (testis) nerede hissedilir?
Travma, enfeksiyon veya meni kanalının kendi etrafında dönmesi ve boğumlanmasına bağlı çok şiddetli yumurta ağrısı görülebilmektedir. Bu ağrı kasıklarda yada karın alt bölgesinde de hissedilebilir. Varikosel ağır egzersizlerden sonra testiste künt bir ağrıya neden olur. Bazen fıtıkta ilk şikayet testis ağrısı olabilir .
Ürolojik hastalıklarda mide barsak sorunları olur mu?
Ağrılı ya da ağrısız ürogenital sistem patolojilerine mide barsak şikayetleri eşlik eder. Bu daha çok karında ağrı ve şişkinlik, bulantı ve kusma şeklindedir.
Ürolojik ağrılar niçin başka bölüm hastalıkları ile karışır?
1. Böbrek-Barsak refleksi (Renointestinal reflex):
Böbrek dış zarından (kapsülünden) ya da böbrek havuzunun (böbrek pelvis) kaslarından gelen uyarılara bağlı olarak barsaklarda bulantı kusma tarzında tepkilerin oluşması
2. Organ komşulukları :
Sağ böbrek kalın barsak, karaciğer, ince barsağın bir bölümü, safra kesesi, pankreas ile komşu olduğu için bu bölgedeki hastalıklar ile karışır.
Sol böbrek kalın barsak, dalak, mide ve pankreas ile yakın komşulukta olduğu için bu organların ağrıları ve hastalıkları ile karışır.
3. Karın zarının (periton) uyarılması (irritasyonu):
Böbreklerin ön yüzleri periton denilen barsakları örten karın zarıyla örtülüdür. Bu nedenle böbrek iltihabına neden olan hastalıklar karın zarını uyararak tüm karında yaygın ağrı ve hassasiyete neden olabilirler
